Tematem drugiej części ankiety EBI dotyczącej klimatu za lata 2022–2023 jest analiza poglądów obywateli w kwestii zmiany klimatu w dynamicznie zmieniającym się świecie. Wyniki tej edycji ankiety dotyczą przede wszystkim indywidualnych zachowań obywateli oraz działań podejmowanych przez nich w celu przeciwdziałania zmianie klimatu.
- 76% Polaków w wieku 20–29 lat uważa wpływ działalności potencjalnego pracodawcy na klimat za ważne kryterium przy wyborze miejsca pracy (a dla 16% jest to kryterium najważniejsze).
- 60% respondentów (w tym 68% osób w wieku 65 lat i starszych) popiera stworzenie systemu budżetów węglowych w celu ograniczenia najbardziej szkodliwych dla klimatu form konsumpcji.
- 65% Polaków byłoby skłonnych płacić więcej za żywność przyjazną dla klimatu.
- 78% polskich respondentów opowiada się za oznakowywaniem wszystkich produktów spożywczych w celu ograniczenia wpływu na klimat i środowisko.
- 66% ankietowanych jest za wprowadzeniem przez rząd bardziej rygorystycznych środków, które wymuszą zmiany w zachowaniu obywateli.
Poniżej przedstawiono niektóre z opublikowanych właśnie wyników najnowszej edycji corocznej ankiety Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) dotyczącej klimatu, którą przeprowadzono w sierpniu 2022 roku. EBI jest pożyczkodawcą Unii Europejskiej i największym na świecie wielostronnym kredytodawcą finansującym działania w dziedzinie klimatu.
Indywidualne zachowania i bardziej zdecydowane działania władz
Chociaż wojna w Ukrainie i jej konsekwencje, w tym podwyżki cen energii i inflacja, spowodowały wzrost obaw związanych ze spadkiem siły nabywczej, połowa Polaków nadal wymienia zmianę klimatu i degradację środowiska wśród trzech największych wyzwań, przed jakimi stoi ich kraj. Jednocześnie ponad trzy czwarte respondentów (79%, czyli o 7 punktów procentowych więcej, niż wynosi średnia w UE) jest przekonanych, że ich zachowania mogą mieć znaczenie dla przeciwdziałania kryzysowi klimatycznemu.
O wpływie osobistych zachowań na działania w dziedzinie klimatu są częściej przekonane kobiety (82%), a rzadziej mężczyźni (69%).
Zdaniem wielu ankietowanych ważną rolę w zachęcaniu obywateli do zmiany indywidualnych zachowań mają do odegrania władze. Dwie trzecie Polaków (66%) opowiada się za wprowadzeniem przez rząd bardziej rygorystycznych środków mających na celu wymuszenie zmian w zachowaniu obywateli w celu przeciwdziałania zmianie klimatu.
Wybór nowej pracy
Co roku do grona osób aktywnych zawodowo dołączają kolejne, a przy wyborze pracodawcy coraz częściej brane są pod uwagę uwarunkowania klimatyczne. Większość ankietowanych (62%) już teraz przykłada dużą wagę do tego, czy potencjalny pracodawca traktuje zrównoważony rozwój jako priorytet, a 13% kandydatów stawia tę kwestię na pierwszym miejscu. Powyższy pogląd podziela większość ankietowanych bez względu na preferencje polityczne i poziom dochodów. W grupie osób w wieku od 20 do 29 lat – czyli tych, które zwykle szukają pierwszej pracy – ponad dwie trzecie ankietowanych (76%) uważa zrównoważony charakter działalności za istotne kryterium przy wyborze miejsca pracy, a dla 16% jest to kryterium najważniejsze.
Ograniczanie indywidualnej konsumpcji
Większość polskich respondentów (60%) deklaruje poparcie dla systemu budżetów węglowych, który przewidywałby wprowadzenie sztywnego limitu rocznych wydatków na zakup towarów i usług o dużym śladzie węglowym (takich jak produkty niebędące artykułami pierwszej potrzeby, podróże lotnicze, mięso itd.). W Niemczech opinię tę podziela podobny odsetek uczestników ankiety (56%), natomiast w Czechach tego rodzaju rozwiązania popiera jedynie 40% mieszkańców.
Warto zauważyć, że za wprowadzeniem takiego systemu opowiada się większość Polaków bez względu na dochody (65% respondentów mających niższe dochody, 63% respondentów zaliczanych do klasy średniej i ponad 61% respondentów deklarujących wyższe dochody). Jednocześnie udział osób popierających wprowadzenie systemu budżetów węglowych jest znacznie większy w grupie osób w wieku 65 lat lub starszych (68%) niż w grupie osób poniżej 30. roku życia (wśród których rozwiązanie takie popiera jedynie 54% respondentów).
Oznakowanie i ceny produktów spożywczych
Produkcja żywności ma znaczny udział w emisji gazów cieplarnianych. Dlatego zdaniem 78% Polaków wszystkie artykuły spożywcze powinny być oznakowywane etykietami informującymi o ich śladzie klimatycznym, co ułatwiłoby podejmowanie bardziej ekologicznych decyzji przy zakupie tego rodzaju produktów. Odsetek ten jest podobny do odnotowanego w Niemczech (80%) i o 11 punktów procentowych wyższy niż w Czechach (67%).
Ponadto 65% Polaków byłoby skłonnych płacić nieco więcej za żywność wytwarzaną lokalnie i w sposób bardziej zrównoważony (wynik ten jest zbliżony do uzyskanego w Niemczech, gdzie odsetek ten wyniósł 61%, oraz o 8 punktów procentowych wyższy niż w Czechach, gdzie wyniósł on 57%). Gotowość do ponoszenia większych kosztów zakupu żywności wykazują przedstawiciele wszystkich grup dochodów (od 63% w przypadku respondentów o niższych dochodach do 69% w przypadku respondentów deklarujących wyższe dochody).
Kolejnym sposobem na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych może być ograniczenie spożycia mięsa i przetworów mlecznych, jednak wprowadzenie limitów ilościowych na zakup tego rodzaju wyrobów popiera mniej niż połowa Polaków (44%), co jest wynikiem o 5 punktów procentowych niższym niż w Niemczech (49%) i o 4 punkty procentowe wyższym niż w Czechach (40%). Brak poparcia dla tego rodzaju środków w Polsce odnotowano we wszystkich grupach dochodów i kategoriach wiekowych.
Zdaniem wiceprezes EBI Teresy Czerwińskiej „wyniki ankiety EBI dotyczącej klimatu świadczą o gotowości polskich obywateli do indywidualnego zaangażowania się w przeciwdziałanie zmianie klimatu. Jako bank klimatyczny Unii Europejskiej traktujemy to jako dobry prognostyk dla powodzenia globalnych działań w dziedzinie klimatu. EBI jest dziś gotowy do wspierania aktywności Polaków poprzez finansowanie zielonych usług takich jak zrównoważony ekologicznie transport, energetyka oparta na źródłach odnawialnych czy energooszczędne budynki. W 2022 roku przeznaczyliśmy na wspieranie zielonych projektów w Polsce kwotę 2,35 mld EUR. Deklarujemy też dalsze wsparcie dla przedsięwzięć i inicjatyw, które przyspieszają zieloną transformację, a także dla innowacyjnych rozwiązań przyczyniających się do budowania pomyślnej przyszłości i sprawiedliwej transformacji w kierunku bardziej zrównoważonej ekologicznie gospodarki, w ramach której nikt będzie pozostawiony sam sobie”.
Informacje o ankiecie EBI dotyczącej klimatu
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) już po raz piąty przeprowadził coroczną ankietę dotyczącą klimatu, której celem było wnikliwe zbadanie odczuć obywateli w kwestii zmiany klimatu. Piąta edycja tej ankiety EBI – przeprowadzona we współpracy z pracownią badania rynku BVA – ma dostarczyć informacji do szerszej debaty na temat nastrojów i oczekiwań w zakresie działań na rzecz klimatu. W badaniu przeprowadzonym w sierpniu 2022 roku wzięło udział ponad 28 tys. respondentów, z reprezentatywnym panelem złożonym z osób w wieku co najmniej 15 lat z każdego z 30 krajów objętych ankietą.
Informacje o Europejskim Banku Inwestycyjnym
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją Unii Europejskiej udzielającą kredytów długoterminowych, której udziałowcami są państwa członkowskie. Grupa EBI przyjęła plan działania banku klimatycznego z myślą o realizacji ambitnego programu, który przewiduje zapewnienie w ciągu następnych dziesięciu lat – do 2030 roku – wsparcia dla działań na rzecz klimatu i inwestycji zrównoważonych środowiskowo w wysokości 1 bln EUR oraz przeznaczenie do 2025 roku ponad 50% środków finansowych EBI na działania w dziedzinie klimatu i zrównoważony ekologicznie rozwój. W ramach powyższego planu działania od 2021 roku wszelkie nowe operacje Grupy EBI są dostosowywane do celów i zasad porozumienia paryskiego.
EBI Global to nowa, wyspecjalizowana jednostka Grupy EBI, która została powołana w celu zacieśniania współpracy z partnerami zagranicznymi i zwiększania skuteczności finansowania rozwoju. Zadaniem tej jednostki jest budowanie ścisłej i ukierunkowanej współpracy partnerskiej z członkami Drużyny Europy oraz innymi instytucjami finansowania rozwoju i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Za pośrednictwem swoich biur na całym świecie EBI Global przybliża Grupę EBI do lokalnych społeczności, przedsiębiorstw i instytucji.
Informacje o firmie BVA
BVA to pracownia badania opinii i rynku oraz firma konsultingowa zaliczana do najbardziej innowacyjnych podmiotów w swoim sektorze. Firma specjalizuje się w marketingu behawioralnym, a także łączy kompetencje z zakresu analizy danych i nauk społecznych. Dzięki temu dostarczane przez nią dane są dostępne w przystępnej formie i mogą być dla klientów inspiracją do dalszego działania. BVA jest też członkiem globalnej organizacji Worldwide Independent Network of Market Research (WIN), która zrzesza ponad 40 podmiotów – w tym największe na świecie pracownie badania rynku i opinii publicznej.