- In een test die peilt naar hun kennis over de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor de klimaatverandering, scoren Belgische respondenten iets boven het Europese gemiddelde.
- Mensen van boven de 50 hebben een ruimere kennis over de klimaatverandering dan jongere generaties.
- Er is voldoende bewustzijn over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering, maar nog ruimte om de kennis over mogelijke oplossingen te vergroten.
De strijd tegen de klimaatverandering vereist een collectieve aanpak door overheden, instellingen, bedrijven en particulieren. Om mensen geïnformeerde keuzes te laten maken, is een goed begrip van de klimaatuitdaging van essentieel belang. Om te peilen naar de kennis over de klimaatverandering in België, focuste de zesde editie van de EIB Klimaatenquête op drie domeinen: definitie en oorzaken van klimaatverandering, de gevolgen ervan, en mogelijke oplossingen. De deelnemers moesten 12 vragen beantwoorden en kregen een score van 0 tot 10, waarbij 10 het hoogste kennisniveau aangeeft. Met meer dan 30.000 respondenten uit 35 landen, waaronder de EU-lidstaten, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, China, Japan, India en Canada, levert de EIB Klimaatenquête waardevolle inzichten over het algemene kennisniveau met betrekking tot klimaatverandering.
Voornaamste bevindingen
- Scores: In een test die peilde naar hun kennis over de oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen voor de klimaatverandering, behaalden de Belgische respondenten een score van 6,49/10, iets boven het Europese gemiddelde van 6,37. Van alle deelnemende landen behaalde Finland de hoogste score (7,22/10), gevolgd door Luxemburg (7,19) en Zweden (6,96).
- Algemene kennislacunes: Het kennisniveau van de Belgische respondenten over de oorzaken en gevolgen van de klimaatverandering is toereikend, inzake mogelijke oplossingen is er nog ruimte voor verbetering. Dat stemt overeen met de bevindingen elders in Europa.
- 80% van de Belgische respondenten weet dat klimaatverandering negatieve gevolgen heeft voor de menselijke gezondheid.
- 85% gaf ook correct aan dat klimaatverandering het hongerprobleem in de wereld vergroot.
- Een aanzienlijk deel van de Belgische respondenten (70%) was er zich niet van bewust dat het invoeren van snelheidsbeperkingen in het verkeer of het beter isoleren van gebouwen (47%) kan helpen in de strijd tegen de klimaatverandering.
- Generatieverschillen: De Belgische respondenten ouder dan 50 vertonen een hoger kennisniveau over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering dan jongere generaties.
Definitie en oorzaken van klimaatverandering
Het kennisniveau bij de Belgische respondenten over de definitie en oorzaken van klimaatverandering ligt iets onder het gemiddelde voor de EU (7,19/10 t.o.v. 7,21).
- Meer dan twee derde van de Belgische respondenten (72%) definieert klimaatverandering correct als een verschuiving op lange termijn in wereldwijde klimaatpatronen, terwijl 7% denkt dat klimaatverandering een verzinsel is.
- Driekwart (72%) onderkent menselijke activiteiten zoals ontbossing, landbouw, industrie en transport als grote boosdoeners, terwijl de rest klimaatverandering toeschrijft aan natuurverschijnselen (16%) zoals vulkaanuitbarstingen en hittegolven, of aan het gat in de ozonlaag (12%).
Gevolgen van klimaatverandering
De kennis bij Belgische respondenten over de gevolgen van de klimaatverandering overtreft het EU-gemiddelde (7,77 t.o.v. 7,65).
- 80% is zich bewust van de negatieve gevolgen voor de menselijke gezondheid, met inbegrip van het feit dat klimaatverandering kan leiden tot meer luchtverontreiniging.
- 85% legt correct het verband met een toename van de hongerproblematiek in de wereld via de impact van extreme weersomstandigheden op de landbouw.
- De stijging van het gemiddelde zeespiegelniveau wordt erkend door 79%, maar bij ruim een vijfde van de respondenten (21%) blijven daar misvattingen over bestaan: 11% gelooft dat klimaatverandering geen impact heeft op het zeeniveau, 10% denkt dat het wereldwijde zeeniveau daalt.
- Dat klimaatverandering een impact heeft op migratie, met steeds meer gedwongen migratiestromen in de wereld, is voor de meeste Belgische respondenten (66%) duidelijk.
Oplossingen voor de klimaatverandering
Met betrekking tot oplossingen voor de klimaatverandering vertonen de Belgische respondenten een lager kennisniveau dan voor de twee andere domeinen (oorzaken en gevolgen), al scoren ze wel nog boven het EU-gemiddelde (4,51/10 t.o.v. 4,25). Dit stemt overeen met een bredere Europese trend, waarbij de meeste landen lagere scores behalen voor dit aspect.
- Bijna driekwart van de Belgische respondenten weet dat onder meer recycleren (71%) en het gebruik van het openbaar vervoer in plaats van de eigen auto (59%, 6 procentpunt onder het EU-gemiddelde) oplossingen kunnen bieden, maar er blijven ook hiaten in de kennis. Zo weet bijna drie op de tien respondenten (29%) niet dat recycleren kan helpen om de klimaatverandering tegen te gaan.
- Slechts een nipte meerderheid (53%, 9 procentpunt boven het EU-gemiddelde) is er zich van bewust dat het isoleren van gebouwen een positieve impact heeft. En maar 41% beseft dat minder kleren kopen een gunstig effect kan hebben.
- Het bewustzijn met betrekking tot de voordelen van het invoeren van snelheidsbeperkingen (30%) of het inperken van digitale activiteiten (9%), is beperkt.
- Minder dan de helft van de respondenten (47%) definieert de ecologische voetafdruk van een individu correct als "de totale hoeveelheid broeikasgassen uitgestoten door een persoon over een periode van 1 jaar". Die score ligt in de lijn van de scores in de meeste andere Europese landen.
Generatiekloof
De kennis inzake klimaatverandering verschilt in functie van de leeftijd. Belgische respondenten ouder dan 50 vertonen een hoger algemeen kennisniveau (7/10) dan wie jonger is dan 50 (6,09/10). In het bijzonder met betrekking tot de oorzaken van klimaatverandering (7,98 bij 50-plussers t.o.v. 6,57 voor jongere generaties) en de gevolgen ervan (8,45 t.o.v. 7,23), zijn de verschillen statistisch significant.
Als financieringstak van de EU investeert de EIB in grootschalige projecten die de groene transitie van België ondersteunen. Recente voorbeelden zijn aanzienlijke financieringen voor duurzaam openbaar vervoer in Brussel, energiezuinige scholen en openbare infrastructuur in Wallonië en afvalwaterzuiveringsinstallaties in heel Vlaanderen. Dankzij de steun voor windmolenparken voor de Belgische kust krijgen miljoenen Belgen toegang tot groene energie om hun huizen van stroom te voorzien, terwijl de koolstofvoetafdruk van het land wordt verkleind. Na de overstromingen in Wallonië werd een EIB-programma van één miljard euro opgezet voor de financiering van klimaatadaptatiemaatregelen en de bouw van sociale woningen, om België te helpen omgaan met de impact van extreme weersomstandigheden.
Achtergrondinformatie
Gegevens en onderzoeksmethode
De onderzoeksmethode, de vragenlijst en de volledige dataset kunt u hier downloaden.
Over de Europese Investeringsbank
De Europese Investeringsbank (EIB) is de instelling van de Europese Unie voor langlopende leningen. De aandelen van de EIB worden aangehouden door de EU-lidstaten. De EIB is actief in meer dan 160 landen en stelt langetermijnfinanciering beschikbaar voor gedegen investeringen die bijdragen aan de realisatie van EU-beleidsdoelstellingen. Meer informatie over de EIB en over klimaateducatie vindt u hier.
Over BVA Xsight
BVA Xsight is een pionier in marktonderzoek en -advies.