Нова пречистителна станица за третман на отпадни води ќе го намали загадувањето во реката Вардар, Северна Македонија

Додека Западен Балкан работи кон пристапување кон Европската Унија, земјите од регионот ги менуваат своите закони за да се усогласат со законодавството на ЕУ, а истовремено ги подобруваат условите за живот за своите луѓе. Новата пречистителна станица за третман на отпадни води во Скопје, централна во стратегијата за третман на отпадни води на Северна Македонија, е добар пример. 

Новиот објект ќе обезбеди санитарни услуги за повеќе од половина милион жители, ќе претставува приближно 75 % од капацитетот за третман на отпадни води во земјата до 2028 година и на крајот ќе прочисти 90 % од отпадните води во главниот град.

„Долги години вредно работиме на воспоставување на неопходните услови за реализација на овој витален и многу значаен инфраструктурен проект“, вели Каја Шукова, министерка за животна средина и просторно планирање на Северна Македонија.

„Можам со сигурност да тврдам дека без пристап до европските финансиски механизми, достигнувањето на оваа последна фаза – почетокот на изградбата на станицата – ќе беше многу голем предизвик“, рече министерката.

Владата на Северна Македонија ги обезбеди средствата преку заеми од Европската инвестициска банка (68 милиони евра) и Европската банка за обнова и развој (58 милиони евра). Заемите беа надополнети со грант од 70 милиони евра, мобилизиран од ЕИБ преку Инвестициската рамка на ЕУ за Западен Балкан – најголемиот грант досега од ЕУ за секторот за води во земјата. Проектот, исто така, доби грантови за витална техничка помош од неговите финансиски поддржувачи, како и од француската влада.

„Длабоко ја цениме поддршката на ЕУ во овој поглед, како и во другите процеси преку кои се стремиме да ги достигнеме европските стандарди“, вели Шукова.

 

>@EIB

Новата станица ќе помогне да се спречи загадувањето на реката Вардар, која е дел од коридорот Морава-Вардар – клучна транспортна рута помеѓу централна Европа и Егејското Море. Таа е најдолгата река во Северна Македонија која исто така тече и низ нејзиниот главен град. Во моментов, отпадните води се испуштаат на повеќе точки вдолж двата брега на реката, што ги наметнува ризиците за јавното здравје и заштитата на животната средина во Скопје.

Откако ќе се изгради во општина Гази Баба, на левиот брег на реката во областа Трубарево, станицата треба да користи врвна технологија, опрема и енергетски ефикасни практики кои трајно ќе ги решат актуелните предизвици. Сѐ ова ќе се одвива во две различни фази и ќе се протега на површина од 13 хектари.

Третман на отпадни води, фаза 1

Првата фаза, преттретманот и биолошкиот третман на отпадните води што се влеваат во реката се очекува да се воведе за 5 години, односно до 2028 година. Во втората фаза ќе се изврши надградба на пречистителната станица за намалување на концентрациите на азот и фосфор. Дизајнот на станицата ќе ја зафаќа топлината генерирана од нејзините процеси на обработка за согорување на тињата во акцелераторот на постројката. Ова ќе ја зголеми енергетската ефикасност бидејќи неискористената топлина ќе се користи за сушење на отпадната тиња, со што ќе се избегне потрошувачката на фосилни горива.

„Овој водечки проект според Економскиот и инвестицискиот план на ЕУ ќе го подобри квалитетот на површинските и подземните води во областа и низводно, благодарение на современиот и енергетски ефикасен третман на отпадните води и тињата“, вели Бјорн Габриел, претставник на ЕИБ за Северна Македонија.

„Тој, исто така, ќе ѝ помогне на земјата да ги усогласи своите активности во секторот за води со Директивите на ЕУ за третман на урбаните отпадни води и животната средина и да ја зголеми својата отпорност на климатските промени.

Сега, со новоусвоениот План за раст за Западен Балкан, се надеваме дека ќе видиме повеќе проекти на терен, забрзување на реформите за пристапување во ЕУ и подобри перспективи за сите луѓе во регионот“, вели тој.