• Całkowite finansowanie wzrosło do rekordowej kwoty 6,5 mld euro, co stawia Polskę na czwartym miejscu pod względem wolumenu finansowania pośród krajów beneficjentów Grupy EBI.
  • Ponownie wzrósł poziom inwestycji wspierających zieloną transformację polskiej gospodarki, osiągając wynik 42% całkowitego finansowania EBI w 2021 r.

W drugim roku pandemii nastąpiło zdecydowane odbicie gospodarcze zarówno na poziomie Unii Europejskiej jak i Polski. Często zmieniające się prognozy wzrostu gospodarczego dowodziły jak dynamicznie zmieniały się warunki, w których działano. Grupa EBI dostosowała finansowanie do rosnących potrzeb i w 2021 r. wsparła biznes i samorządy rekordową kwotą 6,5 mld euro, w tym 5,684 mld euro z Europejskiego Banku Inwestycyjnego i 805,4 milionów euro z Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Pod względem wielkości finansowania Polska znalazła się na czwartym miejscu wśród 27 państw członkowskich UE, za Francją, Włochami i Hiszpanią. Finansowanie Grupy EBI reprezentowało 1,16% polskiego PKB, i przyczyniło się do wsparcia 670 tys. miejsc pracy na terenie całego kraju.

Wice-Prezes EBI, prof. Teresa Czerwińska powiedziała: „W tak niepewnym środowisku margines błędu jest niewielki. W związku z tym Grupa EBI przygotowała szeroki portfel projektów finansowych, uwzględniający zarówno długofalowe potrzeby strukturalne, jak i odpowiedź kontrcykliczną. Te okoliczności sprawiły, że udało nam się w zeszłym roku podpisać umowy na finansowanie projektów o łącznej wartości 6,5 mld euro. Jest to rekordowe osiągniecie w ponad trzydziestoletniej historii działalności banku w Polsce. Dowodzi to, że Grupa EBI jest gotowa w krótkim czasie dostarczyć finansowanie do kluczowych gałęzi gospodarki borykających się z kryzysem związanym z pandemią Covid 19. Rok 2022 stawia przed nami jeszcze większe wyzwania – będziemy wspierać kraje borykające się ze skutkami wojny w Ukrainie. Z pewnością Polska będzie największym beneficjentem tego wsparcia.”

Zielona transformacja polskiej gospodarki oraz transformacja energetyczna

Kolejny rok z rzędu rósł poziom inwestycji wspierających zieloną transformację polskiej gospodarki i w 2021 wynik ten wyniósł 42%. Istotnym elementem zmian wspierających ochronę klimatu jest transformacja energetyczna w kierunku odnawialnych źródeł energii. EBI kontynuował finansowanie planów dekarbonizacji największych polskich spółek energetycznych. Na przykład - Tauron, podobnie jak Energa, zainwestują środki w modernizację sieci dystrybucyjnej, tak by ułatwić przyłączanie nowych klientów (w tym mikroinstalacji). Tauron pozyskał z Europejskiego Banku Inwestycyjnego kredyt na kwotę 2,8 mld zł. Jest to największe w historii Banku finansowanie korporacyjne udzielone w Polsce (na cele inne, niż rozwój infrastruktury transportowej). Inwestycje w sieć dystrybucyjną stanowią podstawowy warunek bezpiecznej transformacji polskiej energetyki, są niezbędne do kontynuowania procesu dekarbonizacji oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej.   

Finansowanie EBI w kwocie 180 mln EUR wsparło też PKN Orlen w zakresie projektów dotyczących energii odnawialnej i biorafinerii oraz w obszarze badań i rozwoju (B+R).

Ogółem w Polsce Grupa EBI w 2021 r. przeznaczyła 1,1 mld euro na projekty związane z transformacją energetyczną w kierunku odnawialnych źródeł energii.

Rozwój infrastruktury cyfrowej jest niezbędny do funkcjonowania państwa w dobie pandemii oraz do dalszej poprawy konkurencyjności gospodarki.

Do 1,459 mld euro wzrosło finansowanie przedsięwzięć związanych z innowacyjnością, cyfryzacją oraz wsparciem rozwoju kapitału ludzkiego. Jest to kwota większa niż w 2020 (1,225 mld euro). Priorytetem EBI były projekty mające na celu zwiększenie zasięgu szybkiego internetu w całej Polsce.

·       Przykładem flagowej transakcji jest kredyt udzielony przez EBI firmie Nexera - do 325 mln zł (73 mln euro) na projekt infrastruktury Fiber To The Home (FTTH) w pięciu województwach (warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie, mazowieckie, łódzkie oraz świętokrzyskie). Projekt został objęty gwarancją Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS). Kredyt EBI pomoże Nexerze udostępnić łącza dla około 530 tys. gospodarstw domowych, a także 1400 szkół do 2023 roku.

·       Kolejną znaczącą inwestycją w cyfryzację Polski jest transakcja z firmą Światłowód Inwestycje, która uzyskała dostęp do finansowania w wysokości 600 mln PLN. Sieć firmy Światłowód Inwestycje ma dotrzeć do 2,4 mln gospodarstw domowych do końca 2025 roku.

Inwestycje w rozwój badań i nauki są bardzo ważne dla rozwoju gospodarki dlatego Europejski Bank Inwestycyjny i Ministerstwo Finansów zawarły dwie umowy kredytowe, które mają umożliwić finansowanie grantów na podstawowe badania naukowe przyznawanych przez Narodowe Centrum Nauki (na kwotę 365 mln EUR) oraz wspomóc działalność w obszarze badań, rozwoju i innowacji w 70 instytutach badawczych stowarzyszonych z Polską Akademią Nauk w całym kraju (177 mln EUR).

Infrastruktura oraz zrównoważony rozwój miast i regionów jest jednym z priorytetów Grupy EBI

W 2021 r. Grupa na ten cel przeznaczyła 38% wszystkich środków – 2,161 mld euro. Dzięki temu wsparciu polskie miasta, między innymi Kraków, Wrocław, Szczecin i Częstochowa, mogą prowadzić inwestycje w rozwój infrastruktury miejskiej podnoszącej komfort życia mieszkańców – zakres inwestycji obejmuje modernizację sieci wodno-kanalizacyjnych i rewitalizację terenów zielonych. Transformacja transportu miejskiego w kierunku nisko-emisyjnych rozwiązań stanowiła istotną część zaangażowania EBI – nowe tramwaje we Wrocławiu i na Górnym Śląsku oraz autobusy w Częstochowie zasilą miejskie sieci komunikacji,.

Po przeprowadzeniu pilotażu w Ostrowie Wielkopolskim w 2020 r. EBI wsparło mniejsze miejscowości w Polsce, dla których, za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK), udostępniono finansowanie w wysokości 700 mln PLN.  Kredyt w wysokości 600 mln PLN, również przy wsparciu BGK, pomoże sfinansować rozwój przystępnego cenowo budownictwa mieszkaniowego.

EBI wsparł modernizację infrastruktury transportowej – ze szczególnym uwzględnieniem aspektów związanych z ochroną środowiska.  Kredyt EBI w wysokości 240 mln EUR zasilił zarządzany przez BGK Krajowy Fundusz Drogowy (KFD) i przy współpracy z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad sfinansuje nową obwodnicę, część drogi S6, która ułatwi ruch wokół trzech polskich miast nadbałtyckich - Gdańska, Gdyni i Sopotu, tzw. Trójmiasta (750 tys. mieszkańców). Droga S6 będzie biegła równolegle do wybrzeża Morza Bałtyckiego. Jako część Transeuropejskiej Sieci Systemów Transportowych (TEN-T), S6 umożliwia połączenie północnej Polski z multimodalnym korytarzem TEN-T Bałtyk-Adriatyk.

Sektor kolejowy w Polsce wzmocnił się dzięki znaczącemu finansowaniu udzielonemu przez Europejski Bank Inwestycyjny dla PKP Intercity, największego polskiego przewoźnika dalekobieżnego. EBI i PKP Intercity podpisały umowę kredytu na kwotę 2 mld PLN (ok. 434 mln euro), która pomoże spółce sfinansować strategiczny program unowocześniania taboru, mający na celu zwiększenie częstotliwości, bezpieczeństwa i atrakcyjności przejazdów pociągami dalekobieżnymi na terenie całego kraju, a także poprawę dostępności dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej.

Sektor MŚP – kluczowe ogniwo polskiej gospodarki

MŚP otrzymały dofinansowanie ze strony Grupy EBI w wysokości 1,780 mld euro. 65% finansowania stanowiły kredyty EBI a 35% stanowiły gwarancje i inwestycje kapitałowe z EFI.

Kontynuowane było wsparcie sektora MŚP niwelujące negatywne skutki Covid-19 – Grupa EBI przeznaczyła na ten cel 640 mln euro.

Po pierwszej transzy 500 mln zł przyznanej w 2020 r. Polski Fundusz Rozwoju (PFR) otrzymał w 2021 r. dofinansowanie w wysokości 2 mld zł na wsparcie realizowanego przez fundusz Programu Tarczy Finansowej.

Kontynuowane było wsparcie dla lokalnych przedsiębiorstw poprzez współpracę z lokalnymi bankami i innymi instytucjami finansowymi takimi jak PKO BP, Bank Pekao SA, Europejski Fundusz Leasingowy, BNP-Paribas Polska. Dodatkowo sektor mógł liczyć na finansowanie za pośrednictwem Banku Ochrony Środowiska, które w 50% było przeznaczone na inwestycje wspierające ochronę środowiska.

Innym przykładem wspierania MŚP jest umowa podpisana pomiędzy Grupą EBI i Grupą Banku Santander. Dzięki możliwościom zapewnionym przez EFG za pośrednictwem grupy EBI, grupa Santander Bank Polska mogła udostępnić ok. 2  mld zł (444 mln euro), co odpowiada 6-krotności transzy FLP nowych kredytów dla polskich MŚP na korzystnych warunkach. Środki są rozdysponowane na terenie całego kraju, a około 85% powinno trafić do polskich regionów spójności.

Zaangażowanie w polską gospodarkę ze strony Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego wyniosło 805,4 milionów euro, co oznacza wzrost w porównaniu do poprzedniego 2020 roku, kiedy kwota ta stała na poziomie 660,4 milionów euro. 

Perspektywy strategiczne Grupy EBI w Polsce w 2022 r.

W tym roku Grupa EBI będzie nadal wspierać zieloną i cyfrową transformację Polski, wysokiej jakości projekty infrastrukturalne w miastach i regionach, innowacje i rozwój małych przedsiębiorstw. Kontynuowane będzie wsparcie niwelujące skutki pandemii Covid-19.

Ruszyła inicjatywa InvestEU, nowy program Komisji Europejskiej poświęcony modernizacji europejskiej gospodarki. Grupa EBI, za pośrednictwem EBI i EFI, zrealizuje 75% programu, łącząc nasze pożyczki i inne instrumenty finansowe z gwarancjami z budżetu UE. Umowę operacyjną pomiędzy Grupą EBI a Komisją Europejską podpisano w dniu 9 marca 2022 r.

Skutki wojny w Ukrainie są odczuwane przez kraje sąsiadujące i dlatego Grupa EBI będzie wspierać kraje przyjmujące uchodźców z Ukrainy – Polska będzie głównym beneficjentem tego wsparcia.

W 2022 r. EBI podpisało następujące umowy:

·       EDPR - 304 mln PLN - to największa inwestycja EBI w lądowe farmy wiatrowe w Polsce.

·       P4 / Play – 470 mln PLN - pomoże niwelować nierówności w dostępie do ultraszybkich usług szerokopasmowego internetu.

·       BGK – 250 mln EUR - modernizacja trasy S3 łączącej Świnoujście ze Szczecinem.

·       Grupa Bank Pekao – 132 mln EUR – finansowanie dla MŚP – 20% kredytu wesprze projekty sprzyjające ochronie środowiska. Kolejne 20% wesprze rozwój przedsiębiorczości kobiet i projekty promujące równość płci.  

·       Bank Millennium – 330 mln PLN - transakcja sekurytyzacyjna, która pomoże bankowi rozwijać jego finansowanie dla małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce.

·       PFR – umowa dotycząca strategicznej współpracy.

Informacje ogólne:

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją Unii Europejskiej należącą do jej państw członkowskich. Udostępnia długoterminowe finansowanie dla kluczowych inwestycji przyczyniających się do realizacji celów polityki UE. Bank finansuje projekty w czterech priorytetowych obszarach – infrastruktura, innowacje, klimat i środowisko, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP).

Więcej informacji o działalności EBI w Polsce:

Polska i dane na temat Polski w 2021 r.: link.

Lista komunikatów prasowych [w języku angielskim i polskim]: link.