- De EIB-Groep steunde in 2024 een recordbedrag van meer dan € 100 miljard aan nieuwe investeringen voor de energiezekerheid van Europa.
- Een record van bijna 60% van alle financiering van de EIB-Groep draagt bij aan de groene transitie, klimaatactie en milieuduurzaamheid.
- De risicovollere activiteiten namen flink toe, met een recordbedrag van € 8 miljard voor kapitaal- en semi-kapitaalinvesteringen.
- Financiering voor veiligheids- en defensieprojecten verdubbelde tot € 1 miljard in 2024; opnieuw verdubbeling gepland voor 2025.
De Europese Investeringsbank Groep (EIB-Groep) sloot afgelopen jaar overeenkomsten voor nieuwe financieringen met een totale waarde van € 89 miljard. De Groep investeerde meer dan ooit in de versterking van de energiezekerheid van de EU en mobiliseerde meer dan € 100 miljard voor projecten in nieuwe en verbeterde infrastructuur, zoals netten en interconnectoren, hernieuwbare bronnen, netto-nul-industrieën, efficiëntie en opslag. Bijna 60% van de totale financiering steunt de groene transitie, klimaatactie en milieuduurzaamheid.
Onze voorlopige resultaten laten opnieuw een sterke winstgevendheid zien. Tegelijkertijd namen de risicovollere EIB-activiteiten ter ondersteuning van de meest innovatieve bedrijven van Europa sterk toe. Een recordbedrag van € 8 miljard aan kapitaal- en semi-kapitaalinvesteringen van de EIB en het Europees Investeringsfonds (EIF) zal naar verwachting € 110 miljard aan groeikapitaal aantrekken voor startups, scale-ups en Europese pioniers.
In 2024 verdubbelden de investeringen in veiligheid en defensie die in aanmerking komen voor EIB-financiering, en voor dit jaar wordt opnieuw naar een verdubbeling van dit cijfer gestreefd. Daarnaast breidde de EIB-Groep de criteria voor investeringen in ‘dual use’-projecten aanzienlijk uit. Onder de in aanmerking komende projecten vallen nu grensbewaking, militaire mobiliteit, mijnopruiming en decontaminatie, de ruimte, cyberbeveiliging, anti-jamming apparatuur, bescherming van de oceaanbodem en kritieke infrastructuur, onderzoek en ontwikkeling, en drones.
In 2025 wil de EIB-Groep zijn totale investeringen verhogen tot € 95 miljard. Het meest in het oog springend zijn de initiatieven ter ondersteuning van Europese techkampioenen en een speciaal TechEU-programma, kritieke grondstoffen, watermanagement, de energie-efficiëntie van het midden- en kleinbedrijf, en een speciaal platform om duurzame en betaalbare huisvesting te bevorderen.
Naast de toename van zijn investeringscapaciteit en impact, boekt de EIB-Groep aanzienlijke voortgang bij het terugdringen van de administratieve lasten voor zijn klanten en is de doorlooptijd voor het goedkeuren en inzetten van nieuwe investeringen bekort. In 2024 werden vereenvoudigde beoordelingsprocedures ingevoerd voor meer dan 40% van zijn activiteiten.
“We hebben in 2024 records gebroken met onze financiering. We staan klaar om EU-prioriteiten te steunen binnen dit nieuwe politieke mandaat. En in 2025 zal onze rol nog relevanter zijn: we zullen onze impact vergroten door voort te bouwen op de excellente prestaties van de EIB-Groep, waarbij we de veiligheid en het concurrentievermogen van Europa versterken met strategische en ambitieuze investeringen”, aldus Nadia Calviño, president van de EIB-Groep, bij de presentatie van de jaarresultaten van de EIB-Groep in Brussel.
Nieuwe records
De in 2024 toegezegde financiering van de EIB-Groep zal naar verwachting bijna 15 miljoen huishoudens van schone energie voorzien, de komende jaren 1,5 miljoen nieuwe banen in Europa creëren, de ontwikkeling van kankerbehandelingen verder helpen en bijdragen aan betaalbare huisvesting van Kroatië tot Letland.
Meer over de hoogtepunten van afgelopen jaar:
· Een verhoging van het aantal risicovollere activiteiten, die naar verwachting zo’n € 110 miljard aan nieuwe investeringen zullen mobiliseren. Dit is inclusief een recordbedrag van € 7,2 miljard aan investeringen door het EIF in diverse aandelenfondsen, en € 1 miljard aan risicokredieten door de EIB.
· Meer dan € 14 miljard aan investeringen door het EIF in kleine bedrijven en innovators in Europa, waaronder investeringen in 102 durfkapitaalfondsen zoals een speciaal fonds voor het ondersteunen van startups op het gebied van ruimte en deeptech die een vrouwelijke eigenaar en een evenwichtige genderverdeling hebben.
· Een recordbedrag van € 51 miljard, zo’n 60% van de investeringen in het afgelopen jaar, ging naar de groene transitie, klimaatactie en milieuduurzaamheid – van ’s werelds eerste emissievrije bandenfabriek in Roemenië tot steun voor duurzame mobiliteit in Valencia. Hierdoor ligt de EIB-Groep goed op schema wat betreft zijn doelstelling om in het kritieke decennium tot 2030, € 1 biljoen aan investeringen in klimaatactie en milieuduurzaamheid te steunen.
· Een recordbedrag van € 31 miljard ter ondersteuning van de energiezekerheid van de EU – onder meer voor efficiëntie, hernieuwbare bronnen, opslag en stroomnetten – dat naar verwachting meer dan € 100 miljard aan investeringen zal steunen. In het oog springende initiatieven zijn onder andere tegengaranties ter versterking van Europese producenten van windenergie, de fabricage van accu’s voor elektrische voertuigen in Frankrijk en het Prinses Elisabeth-eiland in België. De financiering voor stroomnetten en opslag steeg tot een recordbedrag van € 8,5 miljard en mobiliseerde 40% van de totale investeringen van Europa in die sector in 2024. Deze investeringen zijn onder andere gericht op de verbetering van transmissienetwerken en interconnectoren in Spanje, Tsjechië en Duitsland,
· De steun aan veiligheids- en defensieprojecten die in aanmerking komen voor EIB-financiering verdubbelde tot € 1 miljard. Voorbeelden zijn de inzet van ‘dual use’-satellieten in Polen, modernisering van een Deense haven in verband met de komst van NAVO-schepen en EIF-investeringen in speciale private investeringsfondsen. Naar verwachting zullen de jaarlijkse investeringen dit jaar opnieuw verdubbelen tot € 2 miljard.
· Een recordbedrag van € 38 miljard om de sociale en territoriale cohesie te versnellen, onder andere via kredietlijnen voor boeren in Roemenië, innovatieve startups in Griekenland en projecten voor een rechtvaardige transitie in Estland.
· De EIB-Groep verstrekte ook financiële steun voor klimaatbestendigheid en -aanpassing, van de wederopbouw na de aardverschuiving in Italië tot herstelinvesteringen in Europese regio’s die door verwoestende overstromingen zijn getroffen.
· In Oekraïne, waar sinds 2022 meer dan € 2,2 miljard is uitgekeerd, dragen de investeringen van de EIB-Groep bij aan het herstel van scholen en ziekenhuizen, de modernisering van vervoer en de bescherming van de energie-infrastructuur, en steunen ze de private sector.
Naast de steun aan Oekraïne, dragen de investeringen van de EIB-Groep buiten de Europese Unie bij aan stabiliteit in de buur- en partnerlanden van de EU op hun weg naar EU-lidmaatschap, bijvoorbeeld door modernisering van de spoorwegen in landen als Albanië en Montenegro.
De financiering van de EIB-Groep steunt mondiale prioriteiten en helpt de stem van Europa in de wereld te versterken. Daarom steunt de financiering van de EIB-Groep ook door droogte getroffen landen zoals Jordanië om de watervoorziening te beheren. Dankzij versterkte partnerschappen binnen en buiten de Europese Unie, helpen EIB-investeringen bij het uitbannen van ziekten als polio en steunen ze duurzame infrastructuur over de hele wereld – van Vietnam tot India.
Klaar voor nieuwe uitdagingen
Onder de in januari 2024 aangetreden president Calviño heeft de EIB-Groep zijn interne beleid en investeringsstrategie bijgewerkt om maximale impact te realiseren en de steun voor gezamenlijke Europese prioriteiten op te schalen.
Enkele van de veranderingen:
· Een strategische routekaart, afgestemd op het EU-beleid en aangenomen door de 27 EU-lidstaten (de aandeelhouders van de EIB), om middelen gericht in te zetten voor impactvolle investeringen op acht prioritaire gebieden.
· Een herzien kader dat een uitbreiding betekent van de activiteiten van de EIB-Groep op het gebied van veiligheid en defensie, met gestroomlijnde interne procedures en nieuwe partnerschappen met externe stakeholders, zoals het NAVO Innovatiefonds en het Europees Defensieagentschap.
· De gouverneurs van de EIB-Groep zijn akkoord gegaan met het verhogen van de hefboomratio, een verouderde limiet voor de investeringen van de EIB-Groep.[1] Door de verhoging kan de EIB-Groep de strategische investeringen doen die nodig zijn om EU-beleidsdoelen te realiseren, en tegelijkertijd zijn hefboom- en kapitaalratio’s behouden.
· Een actieplan met bouwblokken voor een kapitaalmarktenunie met meer diepgang.
· Acties en voorstellen om administratieve lasten terug te dringen, de gebruiksvriendelijkheid van EU-regels voor duurzaamheidsrapportages te verbeteren en het gebruik van EU-begrotingsinstrumenten te optimaliseren.
· Een initiatief om de doorlooptijden voor goedkeuring van nieuwe financiering te verkorten, door vereenvoudiging van interne processen en verbetering van de efficiëntie.
· Een actieplan ter verbetering van transparantie, verantwoording en welbevinden op de werkplek, inclusief de benoeming van een ombudspersoon om veelvoorkomende kwesties op de werkplek snel te kunnen aanpakken en de werkomgeving te verbeteren.
Relevanter dan ooit in 2025
Voor 2025 gaat het Activiteitenplan van de EIB-Groep uit van € 95 miljard aan nieuwe investeringen, die worden ondersteund door de uitmuntende kredietstatus en sterke kapitaalpositie van de Groep.
Nieuwe initiatieven die passen binnen de prioriteiten van de nieuwe Europese Commissie en naar verwachting in 2025 worden uitgerold, zijn:
· Een streefdoel van 60% groene financiering handhaven.
· Opschaling van de steun voor toonaangevende technologieën, zoals schone technologie (cleantech), kunstmatige intelligentie, chips, high-performance en quantum computing, gezondheidswetenschappen en medische technologieën, en de geavanceerde industriële capaciteit van Europa.
· Een ‘exit platform’ om de beursnotering van Europese scale-ups in EU-markten, of de acquisitie van deze veelbelovende innovators door Europese ondernemingen, te vergemakkelijken.
· Een uitbreiding van het zeer succesvolle European Tech Champions Initiative (ETCI), in het kader van een breder doel om een impuls te geven aan kapitaalinvesteringen en investeringen in risicokapitaal voor de opschaling van innovatieve startups in Europa.
· Opnieuw een verdubbeling van de steun voor de veiligheids- en defensie-industrie van Europa.
· Een pan-Europees investeringsplatform voor betaalbare en duurzame huisvesting, samen met de Europese Commissie, en meer financiering voor de woningsector.
· Verhoging van de investeringen in projecten op het gebied van kritieke grondstoffen zoals de Keliber-productiefaciliteit voor lithium in Finland, een project dat afgelopen jaar is goedgekeurd.
· Een speciaal waterprogramma van rond de € 4,5 miljard voor investeringen in maatregelen tegen enerzijds overstromingen en anderzijds waterschaarste bij toenemende droogteperioden.
· Nieuwe steun voor Europese boeren door middel van landbouwverzekeringen en andere risicoreducerende regelingen, die voortbouwt op een faciliteit van € 3 miljard ter verbetering van de toegang tot financiering voor jonge boeren en vrouwen.
· Een programma van € 2,5 miljard voor het opschalen van investeringen in energie-efficiëntie door het midden- en kleinbedrijf, zodat zij hun CO2-uitstoot en energierekening kunnen verlagen.
Achtergrondinformatie
De EIB-Groep is de financieringsinstelling van de Europese Unie; de aandelen worden gehouden door de lidstaten. De EIB-Groep steunt investeringen die bijdragen aan de beleidsdoelen van de EU, waaronder duurzame groei, sociale en territoriale cohesie, innovatie en veiligheid. De Groep financiert zijn activiteiten op de mondiale kapitaalmarkt en deze zijn sinds zijn ontstaan consequent winstgevend geweest. De EIB-Groep is pionier op het gebied van groene obligaties en tevens een van de grootste emittenten ervan. Al zijn activiteiten zijn in overeenstemming met het Klimaatakkoord van Parijs.
[1] Dit moet nog worden goedgekeurd door de Raad van de Europese Unie.