Grupa EBI osiągnęła w 2024 r. rekordowe wyniki i planuje na 2025 r. inwestycje o wartości 95 mld euro

• W 2024 r. Grupa EBI wsparła nowe inwestycje na rzecz bezpieczeństwa energetycznego Europy rekordową kwotą ponad 100 mld euro.
• Rekordowy, sięgający prawie 60% odsetek całkowitego finansowania Grupy EBI przeznaczono na wsparcie zielonej transformacji oraz działania w dziedzinie klimatu i zrównoważenia środowiskowego.
• Szybko rosła skala działalności związanej z wyższym ryzykiem – na inwestycje kapitałowe i quasi-kapitałowe przeznaczono rekordową kwotę 8 mld euro.
• W 2024 r. finansowanie działań związanych z bezpieczeństwem i obronnością zwiększono dwukrotnie do 1 mld euro, a w 2025 r. planowane jest kolejne podwojenie tej kwoty.

Grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) podpisała w ubiegłym roku umowy na kwotę 89 mld euro nowego finansowania. Grupa poczyniła największe w historii inwestycje w poprawę bezpieczeństwa energetycznego UE, mobilizując ponad 100 mld euro na projekty w zakresie nowej i zmodernizowanej infrastruktury, takiej jak sieci i połączenia wzajemne, odnawialne źródła energii, przemysł neutralny emisyjnie, efektywność energetyczna oraz magazynowanie energii. Prawie 60% całkowitego finansowania przeznaczono na wsparcie zielonej transformacji oraz działania w dziedzinie klimatu i zrównoważenia środowiskowego.

Wstępne wyniki po raz kolejny sygnalizują wysoką rentowność. Jednocześnie znacznie wzrosła skala związanych z wyższym ryzykiem działań EBI kierowanych do najbardziej innowacyjnych europejskich przedsiębiorstw. Oczekuje się, że rekordowa kwota 8 mld euro przeznaczona na inwestycje kapitałowe i quasi-kapitałowe przez EBI oraz Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) zmobilizuje 110 mld euro kapitału wzrostu dla start-upów, scale-upów i europejskich pionierów.

Kwalifikujące się inwestycje w bezpieczeństwo i obronność podwoiły się w 2024 r., a celem jest ich ponowne podwojenie w roku bieżącym. Ponadto Grupa EBI znacznie rozszerzyła zakres kwalifikujących się inwestycji w projekty podwójnego zastosowania, który obejmuje obecnie działania związane z ochroną granic, mobilnością wojskową, usuwaniem min i skażenia, przestrzenią kosmiczną, cyberbezpieczeństwem, urządzeniami przeciwdziałającymi zakłóceniom, ochroną dna morskiego i infrastruktury krytycznej, badaniami i rozwojem oraz dronami.

Jeżeli chodzi o przyszłe działania, w 2025 r. Grupa EBI planuje zwiększyć inwestycje ogółem do 95 mld euro, przy czym najważniejsze inicjatywy będą dotyczyć wsparcia dla europejskich liderów technologicznych oraz wyspecjalizowanego programu TechEU, surowców krytycznych, gospodarki wodnej, efektywności energetycznej małych i średnich przedsiębiorstw oraz specjalnej platformy promującej zrównoważone i przystępne cenowo budownictwo mieszkaniowe.

Oprócz zwiększania zdolności inwestycyjnych i wpływu swoich działań, Grupa EBI robi znaczne postępy w usuwaniu stawianych klientom przeszkód biurokratycznych, skracając czas niezbędny w celu zatwierdzenia i wdrożenia nowych inwestycji. W 2024 r. wprowadzono uproszczone procedury oceny obejmujące około 40% działalności Grupy.

„W 2024 r. zapewniliśmy rekordowo wysokie wsparcie finansowe. Jesteśmy przygotowani, aby wspierać realizację priorytetowych celów UE w ramach nowego mandatu politycznego. W 2025 r. odegramy jeszcze istotniejszą rolę, a znakomite wyniki Grupy EBI wykorzystamy w przyszłości, aby zwiększyć nasz wpływ, poprawiając bezpieczeństwo oraz konkurencyjność Europy dzięki ambitnym inwestycjom strategicznym” – powiedziała prezes Grupy EBI Nadia Calviño podczas prezentacji jej rocznych wyników operacyjnych w Brukseli.

Rekordowe osiągnięcia

Finansowanie zapewniane przez Grupę EBI na mocy zawartych w 2024 r. umów ma pomóc w dostarczeniu czystej energii do prawie 15 mln gospodarstw domowych, stworzeniu nawet 1,5 mln nowych miejsc pracy w Europie w najbliższych kilku latach, opracowaniu terapii przeciwnowotworowych oraz zapewnieniu przystępnych cenowo mieszkań od Chorwacji po Łotwę.

Najważniejsze dane z ubiegłego roku w bardziej szczegółowym ujęciu:

·        Zwiększono skalę działań związanych z wyższym ryzykiem, aby uruchomić około 110 mld euro na nowe inwestycje. Obejmuje to najwyższą w historii kwotę 7,2 mld euro inwestycji EFI w ekosystem funduszy kapitałowych oraz 1 mld euro przeznaczony przez EBI na instrumenty typu venture debt.

·        EFI dokonał inwestycji przekraczających ogółem 14 mld euro w celu wsparcia małych przedsiębiorstw i innowatorów w Europie, w tym inwestując w 102 fundusze venture capital, takie jak specjalny fundusz wspierający nowe przedsiębiorstwa należące do kobiet i zrównoważone pod względem płci w sektorze kosmicznym oraz najbardziej zaawansowanych technologii.

·        Najwyższą jak dotąd kwotę 51 mld euro, czyli około 60% zeszłorocznych inwestycji, przeznaczono na wsparcie zielonej transformacji, działań w dziedzinie klimatu i zrównoważenia środowiskowego, od pierwszej na świecie fabryki opon o zerowej emisji w Rumunii po wsparcie dla zrównoważonej mobilności w Walencji, co oznacza, że Grupa EBI jest na dobrej drodze do osiągnięcia założonego celu wsparcia inwestycji na rzecz klimatu i zrównoważenia środowiskowego o wartości 1 bln euro w krytycznej dekadzie do 2030 r.

·        Rekordowe 31 mld euro posłuży wsparciu bezpieczeństwa energetycznego UE, w tym efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii, jej magazynowania oraz sieci energetycznych, co ma zaowocować inwestycjami przekraczającymi 100 mld euro. Najważniejszymi inicjatywami były kontrgwarancje mające na celu wzmocnienie pozycji europejskich producentów energii wiatrowej oraz wsparcie dla produkcji baterii do pojazdów elektrycznych we Francji i budowy sztucznej wyspy energetycznej (Wyspy Księżniczki Elżbiety) w Belgii. W obszarze sieci energetycznych i magazynowania energii finansowanie wzrosło do rekordowego poziomu 8,5 mld euro, mobilizując 40% inwestycji ogółem w tym sektorze w Europie w 2024 r., a finansowane działania obejmowały modernizację sieci przesyłowych i połączeń wzajemnych w Hiszpanii, w Czechach oraz w Niemczech.

·        Podwojono do 1 mld euro wsparcie dla kwalifikujących się działań związanych z bezpieczeństwem i obronnością, w tym budowy satelitów podwójnego zastosowania w Polsce, modernizacji mającej dostosować port w Danii do potrzeb okrętów NATO oraz inwestycji EFI w specjalistyczne prywatne fundusze inwestycyjne. W tym roku oczekiwane jest kolejne podwojenie rocznych inwestycji do 2 mld euro.

·        Rekordową kwotę 38 mld euro przeznaczono na przyspieszenie spójności społecznej i terytorialnej, w tym linie kredytowe dla rolników w Rumunii, innowacyjne nowe przedsiębiorstwa w Grecji oraz projekty sprawiedliwej transformacji w Estonii.

·        Grupa EBI wspierała również finansowo zwiększanie odporności na zmianę klimatu oraz przystosowanie do niej, w tym inwestycje mające na celu odbudowę po osunięciu ziemi we Włoszech i w regionach Europy dotkniętych niszczycielskimi powodziami.

·        W Ukrainie, gdzie od 2022 r. wypłacono ponad 2,2 mld euro, inwestycje Grupy EBI wspomagają remonty szkół, przedszkoli i szpitali, rozbudowę sieci transportowej oraz ochronę infrastruktury energetycznej, a także zapewniają wsparcie dla sektora prywatnego.

Oprócz działalności w Ukrainie Grupa EBI wnosi też wkład w zapewnienie stabilności w sąsiedztwie Unii Europejskiej oraz we wspieranie krajów partnerskich na ich drodze do członkostwa w Unii, w tym przez modernizację kolei w krajach takich jak Albania i Czarnogóra.

Działając na rzecz globalnych priorytetów UE i wzmacniając pozycję Europy na świecie, Grupa EBI wspomaga również swoim finansowaniem kraje dotknięte suszą, takie jak Jordania, w zarządzaniu zasobami wodnymi. Dzięki zacieśnianiu partnerskiej współpracy w Unii Europejskiej i poza nią inwestycje EBI pomagają wyeliminować choroby, takie jak polio, oraz wspierają zrównoważoną infrastrukturę na całym świecie od Wietnamu po Indie.

Gotowi na przyszłe wyzwania

Pod rządami prezes Calviño, która objęła stanowisko w styczniu 2024 r., Grupa EBI zaktualizowała wewnętrzne zasady i strategię inwestycyjną, aby zmaksymalizować wpływ swoich działań oraz zwiększyć wsparcie dla wspólnych europejskich priorytetów.

Wprowadzone zmiany obejmują:

·        Strategiczny plan działania dostosowany do polityki UE i uchwalony przez 27 państw członkowskich UE – udziałowców EBI – w celu skoncentrowania zasobów na inwestycjach o znacznym wpływie na realizację ośmiu najważniejszych priorytetów.

·        Odnowione ramy rozszerzające działalność Grupy EBI w obszarach bezpieczeństwa i obrony, z usprawnieniem procedur wewnętrznych i nawiązaniem nowych partnerstw z zewnętrznymi interesariuszami, takimi jak Fundusz Innowacyjny NATO oraz Europejska Agencja Obrony.

·        Uzgodnienie przez Radę Gubernatorów EBI zwiększenia nieodpowiadającego już potrzebom tzw. wskaźnika dźwigni finansowej, czyli limitu inwestycji Grupy EBI[1]. Umożliwi to Grupie dokonywanie niezbędnych inwestycji strategicznych służących realizacji celów polityki UE przy jednoczesnym zachowaniu odpowiednich wskaźników dźwigni i kapitału.

·        Plan działania obejmujący elementy przyszłej pogłębionej unii rynków kapitałowych.

·        Działania i propozycje mające na celu ograniczenie biurokracji, zwiększenie użyteczności unijnych zasad sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz optymalizację wykorzystania instrumentów budżetowych UE.

·        Przyspieszone wdrożenie inicjatywy mającej uprościć procesy wewnętrzne i zwiększyć efektywność, co umożliwi znacznie szybsze zatwierdzanie nowego finansowania.

·        Plan działania mający zwiększyć przejrzystość i odpowiedzialność oraz poprawić dobrostan w miejscu pracy, obejmujący powołanie rzecznika praw pracowniczych w celu sprawnego rozwiązywania problemów i doskonalenia środowiska pracy.

Dalsze zwiększenie roli w 2025 r.

Planując przyszłe działania, w planie operacyjnym Grupy EBI na 2025 r. przewidziano do 95 mld euro nowych inwestycji, które będą możliwe dzięki doskonałemu ratingowi kredytowemu Grupy i jej silnej pozycji kapitałowej.

Nowe inicjatywy zgodne z realizowanymi w 2025 r. priorytetami nowej Komisji Europejskiej obejmują:

·        Utrzymanie celu zakładającego zielone finansowanie na poziomie 60%.

·        Zwiększenie wsparcia dla wiodących technologii, w tym czystych technologii, sztucznej inteligencji, budowy układów elektronicznych, obliczeń wielkiej skali i kwantowych, nauk o zdrowiu i technologii medycznych oraz najnowocześniejszych branż przemysłowych Europy.

·        Platformę wyjścia ułatwiającą wprowadzanie europejskich przedsiębiorstw scale-up na unijne giełdy lub nabywanie takich obiecujących innowacyjnych podmiotów przez europejskie firmy.

·        Rozwinięcie bardzo udanego przedsięwzięcia European Tech Champions Initiative (ETCI) w ramach ogólniejszego celu zwiększenia inwestycji kapitałowych i typu venture debt mających wspomagać wzrost innowacyjnych nowych przedsiębiorstw w Europie.

·        Kolejne podwojenie wsparcia dla europejskiego przemysłu bezpieczeństwa i obrony.

·        Tworzoną wraz z Komisją Europejską ogólnoeuropejską platformę inwestycyjną na rzecz przystępnego cenowo i zrównoważonego budownictwa mieszkaniowego, a także zwiększenie finansowania dla sektora mieszkaniowego.

·        Zwiększenie inwestycji w przedsięwzięcia związane z surowcami krytycznymi, takie jak zakład produkcji litu Keliber w Finlandii, którego finansowanie uzgodniono w zeszłym roku.

·        Specjalny program wodny o wartości około 4,5 mld euro, który skupi się na inwestycjach w zwiększenie odporności na powodzie i zaradzenie niedoborowi wody w obliczu nasilających się susz.

·        Nowe wsparcie dla europejskich rolników, w tym ubezpieczenia rolne i inne programy zmniejszające ryzyko, bazujące na instrumencie o wartości 3 mld euro w celu poprawy dostępu do finansowania dla młodych rolników i kobiet.

·        Program o wartości 2,5 mld euro mający zwiększyć inwestycje w efektywność energetyczną w małych i średnich przedsiębiorstwach, aby mogły one obniżyć swoje emisje CO₂ oraz rachunki za energię elektryczną.

Informacje ogólne

Grupa EBI jest instytucją finansową Unii Europejskiej, której udziałowcami są państwa członkowskie. Wspiera inwestycje, które przyczyniają się do realizacji celów polityki UE, w tym w zakresie zrównoważonego wzrostu gospodarczego, spójności społecznej i terytorialnej, innowacji oraz bezpieczeństwa. Grupa finansuje swoją działalność na globalnych rynkach kapitałowych i od samego początku generuje zyski. Grupa EBI jest pionierem oraz jednym z największych emitentów zielonych obligacji, a wszystkie jej działania są zgodne z porozumieniem klimatycznym z Paryża.

---

[1] Pod warunkiem ostatecznego zatwierdzenia przez Radę Unii Europejskiej.