- Το 60% των δήμων θεωρεί ανεπαρκείς τις επενδύσεις του την τελευταία τριετία σε έργα υποδομής που συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν.
- Το 69% των δήμων δεν διαθέτει εμπειρογνώμονες με δεξιότητες στην περιβαλλοντική και κλιματική αξιολόγηση, γεγονός που αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για την υλοποίηση των τοπικών επενδυτικών προγραμμάτων.
- Το 80% περίπου των δήμων υποστηρίζουν ότι η ελλιπής χρηματοδότηση, οι χρονοβόρες ρυθμιστικές διαδικασίες και η ρυθμιστική αβεβαιότητα εμποδίζουν τις επενδύσεις.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) δημοσίευσε τα ευρήματα της Έρευνας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση του 2022. Η διεξοδική αυτή έρευνα, η οποία καλύπτει 744 δήμους από το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιλαμβάνει μοναδικές και διαφωτιστικές πληροφορίες για τις επενδύσεις που υλοποιήθηκαν και που σχεδιάζεται να υλοποιηθούν, καθώς και για τις προκλήσεις και την πρόοδο που παρουσιάζουν οι δήμοι στους τομείς της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης. Δεδομένου ότι στους δήμους αναλογούν οι μισές περίπου δημόσιες επενδύσεις στην ΕΕ, τα ευρήματα αυτά έχουν ιδιαίτερη σημασία.
Βασικά ευρήματα από την Έρευνα για την Τοπική Αυτοδιοίκηση του 2022:
1. Επενδυτικά κενά και προκλήσεις: Η ελλιπής χρηματοδότηση και οι αβέβαιες και χρονοβόρες ρυθμιστικές διαδικασίες συνεχίζουν να θέτουν εμπόδια στον σχεδιασμό κρίσιμων δημοτικών επενδύσεων. Επιπλέον, όσον αφορά την υλοποίηση, η έλλειψη καταρτισμένου εργατικού δυναμικού και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα αποτελούν σημαντικούς περιορισμούς.
2. Έλλειψη δεξιοτήτων: Στην έρευνα επισημαίνεται ότι είναι πολύ σημαντικό να παρέχεται η αναγκαία κατάρτιση τόσο στο υφιστάμενο όσο και στο μελλοντικό εργατικό δυναμικό. Οι δήμοι αναφέρουν ότι δυσκολεύονται να προσελκύσουν εμπειρογνώμονες με δεξιότητες στους τομείς του περιβάλλοντος και του κλίματος και με τεχνική και μηχανολογική ειδίκευση. Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων έχει καίρια σημασία για την επιτυχή εκτέλεση των επενδυτικών σχεδίων.
3. Η πράσινη μετάβαση και η ψηφιακή μετάβαση στο επίκεντρο: Ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής, η προσαρμογή σε αυτήν και οι ψηφιακές υποδομές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στα επενδυτικά σχέδια των δήμων την επόμενη τριετία. Ωστόσο, περισσότεροι από έξι στους δέκα δήμους εκφράζουν δυσαρέσκεια για τις επενδύσεις που υλοποίησαν σχετικά με τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτήν, ενώ το 40% δηλώνουν δυσαρεστημένοι με τις επενδύσεις τους στις ψηφιακές υποδομές.
4. Διαφορές μεταξύ των περιφερειών: Οι ευρωπαϊκοί δήμοι παρουσιάζουν μεγαλύτερη πρόοδο στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού από ό,τι στον τομέα της πράσινης μετάβασης. Στις περιφέρειες υψηλότερου εισοδήματος το ποσοστό των δήμων που επενδύουν ενεργά και για τις δύο μεταβάσεις είναι υψηλότερο σε σύγκριση με τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, οι οποίες δυσκολεύονται να σημειώσουν ανάλογη πρόοδο.
Εμπόδια στις δημοτικές επενδύσεις
Σε τι βαθμό το καθένα από τα παρακάτω αποτελεί εμπόδιο για την υλοποίηση των επενδυτικών σας δραστηριοτήτων σε έργα υποδομής; Αποτελεί μεγάλο εμπόδιο, μικρό εμπόδιο ή δεν αποτελεί καθόλου εμπόδιο; , ποσοστό επί τοις εκατό
*Βάση: Όλοι οι δήμοι (δεν περιλαμβάνονται οι απαντήσεις «δεν γνωρίζω/δεν απαντώ»)
«Όπως αποκαλύπτει η Έρευνα της ΕΤΕπ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι δήμοι σε όλη την Ευρώπη παρουσιάζουν σημαντικά επενδυτικά κενά στον τομέα κυρίως των υποδομών που συμβάλλουν στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σε αυτήν. Έχει καίρια σημασία οι φορείς χάραξης πολιτικής και τα ενδιαφερόμενα μέρη να καλύψουν αυτά τα κενά και να δώσουν προτεραιότητα σε βιώσιμες και ανθεκτικές επενδύσεις, οι οποίες θα διαμορφώσουν ένα πιο πράσινο και πιο ψηφιακό μέλλον. Η συνεχιζόμενη έλλειψη δεξιοτήτων, μεταξύ άλλων και στο επίπεδο των δήμων, πρέπει να αντιμετωπιστεί σε όλη την Ευρώπη ώστε να διασφαλιστεί η άρτια υλοποίηση των περιφερειακών και πανευρωπαϊκών επενδυτικών προγραμμάτων» δήλωσε η Debora Revoltella, Επικεφαλής Οικονομολόγος της ΕΤΕπ.
Ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Ricardo Mourinho Felix δήλωσε: «Οι δημοτικές επενδύσεις έχουν θεμελιώδη σημασία για την παροχή συστηματικής στήριξης στους ανθρώπους και τις επιχειρήσεις. Δεδομένου ότι οι δήμοι υλοποιούν σημαντικό ποσοστό δημόσιων επενδύσεων, καθίσταται επιτακτική ανάγκη να αποκτήσουν τους αναγκαίους πόρους, εμπειρογνωμοσύνη και ισχυρά δίκτυα συνεργασίας με σκοπό την αποτελεσματική υλοποίηση των επενδύσεων. Καθώς ο κόσμος εξελίσσεται ραγδαία, ο ρόλος των δήμων στην πράσινη μετάβαση και στην ψηφιακή μετάβαση αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία. Για να αναπτυχθούν βιώσιμες πρακτικές σε τομείς όπως ο πολεοδομικός σχεδιασμός, η ενεργειακή απόδοση, η διαχείριση αποβλήτων και οι μεταφορές, η αναβάθμιση της τεχνογνωσίας σε όλη την Ευρώπη αποτελεί αναγκαιότητα. Η Έρευνα της ΕΤΕπ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση περιλαμβάνει διαφωτιστικές πληροφορίες για τις στρατηγικές προσαρμογής των δήμων, ενώ υπογραμμίζει τις σημαντικές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν στο μέλλον».
Η δραστηριότητα της ΕΤΕπ στις περιφέρειες συνοχής
Σήμερα η ΕΤΕπ δημοσίευσε επίσης μια νέα έκθεση στην οποία αναλύεται η δραστηριότητα του Ομίλου ΕΤΕπ στις περιφέρειες συνοχής της Ευρώπης το 2022. Η έκθεση εστιάζει στη συμβολή του Ομίλου ΕΤΕπ στην καινοτομία, με γνώμονα μια πράσινη και ψηφιακή μετάβαση χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και στον μακροοικονομικό αντίκτυπο αυτής της συμβολής. Το 2022 ο Όμιλος ΕΤΕπ χορήγησε 28,4 δισ. ευρώ για έργα σε περιφέρειες συνοχής. Η στήριξη της καινοτομίας αντιστοιχούσε στο 25% του συνόλου των δανείων της ΕΤΕπ το 2022, εκ των οποίων τα 4,6 δισ. ευρώ (34%) κατευθύνθηκαν στις περιφέρειες συνοχής. Οι πράσινες επενδύσεις καταγράφουν άνοδο: όπως το 2021, το ποσοστό των πράσινων επενδύσεων που χρηματοδοτήθηκαν από την ΕΤΕπ ήταν υψηλότερο στις επενδύσεις που χρηματοδοτήθηκαν για τις περιφέρειες συνοχής από ό,τι στις επενδύσεις που χρηματοδοτήθηκαν για το σύνολο της ΕΕ σύμφωνα με τον προσανατολισμό της ΕΤΕπ για τη συνοχή. Η ΕΤΕπ έχει δεσμευθεί ότι θα αυξήσει σημαντικά το ποσοστό των δράσεων για το κλίμα και των χρηματοδοτήσεων για το περιβάλλον σε όλες τις περιφέρειες μετάβασης και τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες.
Η Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Lilyana Pavlova δήλωσε: «Καθώς η περιφερειακή συνοχή δοκιμάζεται από τη γεωπολιτική αβεβαιότητα, την άφιξη των προσφύγων και την ενεργειακή κρίση, οι πόλεις και οι περιφέρειες πρέπει σε κάθε περίπτωση να μετασχηματιστούν για να εκπληρώσουν τους κλιματικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να γεφυρώσουν το ψηφιακό χάσμα. Η καινοτομία έχει ζωτική σημασία για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Ο Όμιλος ΕΤΕπ προσφέρει ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών και συμβουλευτικών εργαλείων που υποστηρίζουν αυτούς τους στόχους πολιτικής και παρουσιάζουν ήδη απτά αποτελέσματα».
Για περισσότερες πληροφορίες και για να διαβάσετε όλη την έκθεση της έρευνας, κάντε κλικ εδώ.
Γενικές πληροφορίες
Η Υπηρεσία Οικονομικών Αναλύσεων και Μελετών της ΕΤΕπ
Η Υπηρεσία Οικονομικών Αναλύσεων και Μελετών της ΕΤΕπ διεξάγει οικονομικές έρευνες και μελέτες, καθώς και ειδικές αναλύσεις για τις επενδυτικές δραστηριότητες εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποστηρίζοντας την Τράπεζα στο έργο της και στη διαμόρφωση των θέσεων, της στρατηγικής και της πολιτικής της. Η Επικεφαλής Οικονομολόγος Debora Revoltella ηγείται της Υπηρεσίας αυτής που περιλαμβάνει ομάδα 40 οικονομολόγων.
Λίγα λόγια για τη στήριξη στη συνοχή που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είναι ο οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που χορηγεί μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις και ανήκει στα κράτη μέλη της ΕΕ. Η Τράπεζα χορηγεί μακροπρόθεσμες πιστώσεις για υγιείς επενδύσεις με σκοπό να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ. Η χρηματοδότηση έργων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται στον πυρήνα των χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ από τη στιγμή της σύστασής της το 1958.
Τα δάνεια που χορηγεί η Τράπεζα για τους τομείς της συνοχής καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας και πρέπει να εμπίπτουν σε μία τουλάχιστον από τις τέσσερις προτεραιότητες της ΕΤΕπ: καινοτομία (ψηφιακό και ανθρώπινο κεφάλαιο), βιώσιμες πόλεις και περιφέρειες, αειφόρος ενέργεια και φυσικοί πόροι, και χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Στις περιφέρειες συνοχής της ΕΤΕπ περιλαμβάνονται οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες (το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους δεν υπερβαίνει το 75% του μέσου όρου της ΕΕ) και οι περιφέρειες μετάβασης (το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους κυμαίνεται από το 75% έως το 100% του μέσου όρου της ΕΕ), όπως ορίζεται στον χάρτη της πολιτικής για τη συνοχή της ΕΕ.