Indywidualne wybory i działania mają znaczenie
Druga część ankiety – przeprowadzonej we współpracy z pracownią badania rynku BVA – wykazała, że chociaż większość respondentów jest bardziej zaniepokojona pandemią COVID-19 niż zmianą klimatu, to ankietowani nadal uważają, że ich wybory i działania mogą pomóc w walce z tym zjawiskiem. Jak wynika z ankiety, 72% Europejczyków i Amerykanów oraz 84% Chińczyków uważa, że ich własne zachowanie jest istotne z punktu widzenia przeciwdziałania zmianie klimatu.
„Okres po zakończeniu pandemii COVID-19 będzie okazją do wykonania milowego kroku w walce ze zmianą klimatu. Ekologiczna odbudowa gospodarki pozwoli nam przyspieszyć znaczącą redukcję emisji gazów cieplarnianych, która musi nastąpić do roku 2030.
Na całym świecie obywatele są świadomi tego, że ich indywidualne postępowanie ma znaczenie. Rolą EBI jako banku klimatycznego Unii Europejskiej jest przyspieszenie tej zielonej transformacji poprzez finansowanie czystej energii, rozwiązań w zakresie zrównoważonej mobilności oraz innowacji, które umożliwią obywatelom zmianę przyzwyczajeń w celu przeciwdziałania zmianie klimatu”.
Wiceprezes Ambroise Fayolle
Podróże lotnicze, mięso i strumieniowa transmisja wideo – z czego obywatele są gotowi zrezygnować
Niezależnie od miejsca zamieszkania respondenci wskazują, że w ramach walki ze zmianą klimatu najłatwiej byłoby im zrezygnować z podróży lotniczych (odpowiedź tę wybrało 40% Europejczyków, 38% Amerykanów i 43% Chińczyków). Odsetek ten jest jeszcze wyższy w Polsce (46%), w Czechach (48%), na Węgrzech (48%), na Słowacji (48%) i w Chorwacji (51%).
Dla 18% Europejczyków najłatwiejsza byłaby rezygnacja ze strumieniowej transmisji wideo, dla 16% – rezygnacja z mięsa, dla 15% – rezygnacja z nowych ubrań, a dla 11% – rezygnacja z samochodu. Ponadto w Europie kobiety (20%) częściej niż mężczyźni (10%) twierdzą, że najłatwiej byłoby im zrezygnować ze spożycia mięsa.
W odpowiedzi na odwrotnie postawione pytanie 39% Europejczyków i 38% Amerykanów wskazało, że najtrudniej byłoby im zrezygnować z samochodu. Rezygnacja z samochodu byłaby najtrudniejszą opcją dla osób mieszkających na obszarach wiejskich (51%) oraz dla mieszkańców Włoch (46%), Słowenii (46%), Malty (49%) i Luksemburga (52%).
Wpływ obaw związanych z pandemią i zmianą klimatu na przyszłe plany dotyczące podróży
Również obawy dotyczące zdrowia są powszechne we wszystkich badanych regionach. W odpowiedzi na pytanie o COVID-19 i transport publiczny 75% Amerykanów, 71% Chińczyków i 67% Europejczyków przyznaje, że z obawy o swoje zdrowie w związku z pandemią COVID-19 rzadziej korzysta z transportu publicznego. Odsetek ten jest szczególnie wysoki we Włoszech (77%), w Rumunii (78%), w Portugalii (80%) i na Malcie (83%).
Jednocześnie 37% Chińczyków, 22% Europejczyków i 22% Amerykanów twierdzi, że po zniesieniu ograniczeń w podróżowaniu związanych z pandemią COVID-19 będzie nadal unikać podróży lotniczych ze względu na obawy dotyczące zmiany klimatu. Ponadto 42% obywateli Europy deklaruje, że będzie spędzać wakacje w swoim kraju lub w kraju leżącym w pobliżu, aby zminimalizować emisję dwutlenku węgla. Z drugiej strony 29% Europejczyków (podobnie jak 29% Chińczyków i 35% Amerykanów) twierdzi, że w przyszłości będzie znów podróżować samolotem tak jak przed pandemią.
Czy zachowania pojedynczych osób mogą wpłynąć na przeciwdziałanie zmianie klimatu?
Większość respondentów w Chinach, Stanach Zjednoczonych i Europie twierdzi, że bardziej obawia się zachorowania na COVID-19 niż zmiany klimatu.
Uzyskaj wszystkie dane
Pobranie surowych danych w formacie Excel
Jednocześnie jednak ankietowani są nadal przekonani, że ich wybory i działania mogą przyczynić się do przeciwdziałania zmianie klimatu. Większość (72%) obywateli Europy uważa, że ich własne zachowanie jest istotne z punktu widzenia przeciwdziałania zmianie klimatu. Przekonanie to podziela 72% respondentów w Stanach Zjednoczonych i 84% respondentów w Chinach. W porównaniu z rokiem 2019 liczba osób odpowiadających twierdząco na to pytanie wzrosła na całym świecie, przy czym w UE wzrost ten wyniósł trzy punkty procentowe, w Stanach Zjednoczonych – siedem punktów procentowych, a w Chinach – 12 punktów procentowych.
Młodsi respondenci w Europie i Stanach Zjednoczonych znacznie częściej niż starsi uważają, że ich zachowanie ma znaczenie w kontekście przeciwdziałania zmianie klimatu, natomiast w Chinach nie zaobserwowano takiego zróżnicowania. Jak wynika z ankiety, w UE 77% respondentów w wieku 15–29 lat uważa, że ich zachowanie związane z klimatem ma znaczenie, natomiast wśród osób w wieku 65 lat i starszych pogląd ten podziela 64% ankietowanych. W Stanach Zjednoczonych odsetek ten wynosi odpowiednio 75% i 56%.
Omówienie wyników dotyczących poszczególnych krajów
40% francuskich respondentów twierdzi, że w celu przezwyciężenia kryzysu klimatycznego najłatwiej byłoby im zrezygnować z podróży lotniczych
Francuzom łatwiej byłoby zrezygnować z podróżowania samolotem niż ze spożywania mięsa, kupowania nowych ubrań, posiadania samochodu czy korzystania z usług strumieniowej transmisji wideo. Według 40% ankietowanych najłatwiejszą opcją byłaby rezygnacja z podróży lotniczych, natomiast dla 41% najtrudniejsza byłaby rezygnacja z posiadania samochodu.
Nie jest jednak jasne, w jakim stopniu Francuzi są faktycznie skłonni podjąć indywidualne działania, aby zapobiec katastrofie klimatycznej. W ujęciu całościowym jedynie 12% francuskich respondentów twierdzi, że radykalnie zmienia styl życia, aby przeciwdziałać zmianie klimatu. Odsetek ten jest o siedem punktów procentowych niższy od średniej europejskiej (19%). W grupie tej szczególnie licznie reprezentowani są rodzice dzieci poniżej 18. roku życia (17%) oraz mieszkańcy miast (17%).
Ponadto 32% respondentów twierdzi, że po zniesieniu ograniczeń w podróżowaniu związanych z pandemią COVID-19 będzie unikać podróżowania samolotem ze względu na obawy dotyczące zmiany klimatu, a 42% spędziłoby wakacje we Francji lub w kraju leżącym w pobliżu, aby zminimalizować emisję dwutlenku węgla. Z drugiej strony 24% Francuzów twierdzi, że w przyszłości będzie znów podróżować samolotem tak jak przed pandemią.
39% Niemców twierdzi, że w celu przezwyciężenia kryzysu klimatycznego najłatwiej byłoby im zrezygnować z podróży lotniczych
Niemcom łatwiej byłoby zrezygnować z podróżowania samolotem niż z korzystania z usług strumieniowej transmisji wideo, kupowania nowych ubrań, spożywania mięsa czy posiadania samochodu. Według 39% ankietowanych najłatwiejszą opcją byłaby rezygnacja z podróży lotniczych, natomiast dla 38% najtrudniejsza byłaby rezygnacja z posiadania samochodu.
Jedynie 15% niemieckich respondentów twierdzi, że radykalnie zmienia styl życia, aby przeciwdziałać zmianie klimatu. Odsetek ten jest niższy o cztery punkty procentowe od średniej europejskiej (19%). W grupie tej szczególnie licznie reprezentowane są osoby w wieku 15–29 lat (24%) oraz osoby uważające, że zmiana klimatu ma istotny wpływ na ich życie codzienne (39%).
Ponadto 19% respondentów twierdzi, że po zniesieniu ograniczeń w podróżowaniu związanych z pandemią COVID-19 będzie unikać podróżowania samolotem ze względu na obawy dotyczące zmiany klimatu, a 38% spędziłoby wakacje w Niemczech lub w kraju leżącym w pobliżu, aby zminimalizować emisję dwutlenku węgla. Z drugiej strony 31% Niemców twierdzi, że w przyszłości będzie znów podróżować samolotem tak jak przed pandemią.
38% Włochów twierdzi, że w celu przezwyciężenia kryzysu klimatycznego najłatwiej byłoby im zrezygnować z podróży lotniczych
Włochom łatwiej byłoby zrezygnować z podróżowania samolotem niż ze spożywania mięsa, kupowania nowych ubrań, posiadania samochodu czy korzystania z usług strumieniowej transmisji wideo. Według 38% ankietowanych najłatwiejszą opcją byłaby rezygnacja z podróży lotniczych, natomiast dla 46% najtrudniejsza byłaby rezygnacja z posiadania samochodu.
W ujęciu całościowym 34% Włochów twierdzi, że radykalnie zmienia styl życia, aby przeciwdziałać zmianie klimatu. Odsetek ten jest o piętnaście punktów procentowych wyższy od średniej europejskiej (19%). W grupie tej szczególnie licznie reprezentowani są rodzice dzieci poniżej 18. roku życia (39%) oraz mieszkańcy miast (35%).
Ponadto 33% respondentów twierdzi, że po zniesieniu ograniczeń w podróżowaniu związanych z pandemią COVID-19 będzie unikać podróżowania samolotem ze względu na obawy dotyczące zmiany klimatu, a 43% spędziłoby wakacje we Włoszech lub w kraju leżącym w pobliżu, aby zminimalizować emisję dwutlenku węgla. Jedynie 12% Włochów twierdzi, że w przyszłości będzie znów podróżować samolotem tak jak przed pandemią.
42% Holendrów twierdzi, że w celu przezwyciężenia kryzysu klimatycznego najłatwiej byłoby im zrezygnować z podróży lotniczych
Holendrom łatwiej byłoby zrezygnować z podróżowania samolotem niż ze spożywania mięsa, kupowania nowych ubrań, posiadania samochodu czy korzystania z usług strumieniowej transmisji wideo. Według 42% ankietowanych najłatwiejszą opcją byłaby rezygnacja z podróży lotniczych, natomiast dla 40% najtrudniejsza byłaby rezygnacja z posiadania samochodu.
W ujęciu całościowym jedynie 9% Holendrów twierdzi, że radykalnie zmienia styl życia, aby przeciwdziałać zmianie klimatu. Odsetek ten jest o dziesięć punktów procentowych niższy od średniej europejskiej (19%). W grupie respondentów podejmujących wysiłki na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu najliczniej reprezentowane są osoby w wieku 15–29 lat (77%).
Ponadto 22% respondentów twierdzi, że po zniesieniu ograniczeń w podróżowaniu związanych z pandemią COVID-19 będzie unikać podróżowania samolotem ze względu na obawy dotyczące zmiany klimatu, a 30% spędziłoby wakacje w Holandii lub w kraju leżącym w pobliżu, aby zminimalizować emisję dwutlenku węgla. Z drugiej strony 36% holenderskich respondentów twierdzi, że w przyszłości będzie znów podróżować samolotem tak jak przed pandemią, co jest wynikiem o pięć punktów procentowych wyższym od średniej europejskiej.
46% Polaków twierdzi, że w celu przezwyciężenia kryzysu klimatycznego najłatwiej byłoby im zrezygnować z podróży lotniczych
Polakom łatwiej byłoby zrezygnować z podróżowania samolotem niż ze spożywania mięsa, kupowania nowych ubrań, posiadania samochodu czy korzystania z usług strumieniowej transmisji wideo. Według 46% ankietowanych najłatwiejszą opcją byłaby rezygnacja z podróży lotniczych, natomiast dla 41% najtrudniejsza byłaby rezygnacja z posiadania samochodu. Jako drugą pod względem trudności opcję respondenci wymieniają rezygnację ze spożycia mięsa (29%).
Obywatele polscy znajdują się w czołówce pod względem walki ze zmianą klimatu: 75% ankietowanych uważa, że wpływa ona na ich życie codzienne oraz że ich osobiste działania na rzecz klimatu mają znaczenie. Co więcej, 26% respondentów (głównie kobiety, rodzice oraz osoby w wieku 50–64 lat) twierdzi, że wprowadza radykalne zmiany w swoim stylu życia, aby w mniejszym stopniu przyczyniać się do zmiany klimatu. Odsetek ten jest o siedem punktów procentowych wyższy od średniej europejskiej (19%).
Ponadto 48% respondentów z Polski twierdzi, że po zniesieniu ograniczeń w podróżowaniu związanych z pandemią COVID-19 będzie unikać podróżowania samolotem ze względu na obawy dotyczące zmiany klimatu, a 53% spędziłoby wakacje w Polsce lub w kraju leżącym w pobliżu, aby zminimalizować emisję dwutlenku węgla. Z drugiej strony 19% Polaków twierdzi, że w przyszłości będzie znów podróżować samolotem tak jak przed pandemią.
42% Hiszpanów twierdzi, że w celu przezwyciężenia kryzysu klimatycznego najłatwiej byłoby im zrezygnować z podróży lotniczych
Hiszpanom łatwiej byłoby zrezygnować z podróżowania samolotem niż ze spożywania mięsa, kupowania nowych ubrań, posiadania samochodu czy korzystania z usług strumieniowej transmisji wideo. Według 42% ankietowanych najłatwiejszą opcją byłaby rezygnacja z podróży lotniczych, natomiast dla 33% najtrudniejsza byłaby rezygnacja z posiadania samochodu.
W ujęciu całościowym 24% hiszpańskich respondentów twierdzi, że radykalnie zmienia styl życia, aby przeciwdziałać zmianie klimatu. Odsetek ten jest o pięć punktów procentowych wyższy od średniej europejskiej (19%). W grupie tej szczególnie licznie reprezentowani są rodzice dzieci poniżej 18. roku życia (27%) oraz mieszkańcy regionu Estremadura (35%).
Ponadto 35% respondentów twierdzi, że po zniesieniu ograniczeń w podróżowaniu związanych z pandemią COVID-19 będzie unikać podróżowania samolotem ze względu na obawy dotyczące zmiany klimatu, a 46% spędziłoby wakacje w Hiszpanii lub w kraju leżącym w pobliżu, aby zminimalizować emisję dwutlenku węgla. Z drugiej strony 34% Hiszpanów twierdzi, że w przyszłości będzie znów podróżować samolotem tak jak przed pandemią.
Trzecia edycja ankiety EBI dotyczącej klimatu pokazuje nastroje obywateli Unii Europejskiej, Stanów Zjednoczonych i Chin dotyczące zmiany klimatu.
Wysłuchaj opinii ekspertów
Z czego możesz zrezygnować, żeby rozwiązać kryzys klimatyczny? Z lotów na egzotyczne wakacje? Z czerwonego mięsa? Z własnego samochodu? W ramach ankiety klimatycznej EBI zapytano 30 tys. osób z każdego kraju UE, z Chin, ze Stanów Zjednoczonych i z Wielkiej Brytanii, jakie działania są skłonne podjąć w walce ze zmianą klimatu oraz czy w obliczu zagrożenia COVID-19 nadal traktują ten problem priorytetowo. Następnie zapytaliśmy ekspertów z Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu, pracowni badania rynku BVA oraz naszych specjalistów ds. klimatu w EBI, co te wyniki oznaczają dla przyszłości naszej planety.
Kontakt
Thomas Froimovici
European Investment Bank
98-100, boulevard Konrad Adenauer
L-2950 Luxembourg
Luxembourg
t.froimovici@eib.org
+352 4379 - 83249
+352 691284262
1Produkcja mięsa generuje w skali światowej tyle samo gazów cieplarnianych, co wszystkie samochody osobowe i ciężarowe razem wzięte. Ponadto pod pastwiska wycięto miliony kilometrów kwadratowych lasów, które odgrywają kluczową rolę jako „pochłaniacze” dwutlenku węgla. (Schiermeier, Q., „Eat less meat: UN climate-change report calls for change to human diet”, Nature, sierpień 2019 r., 572(7769), s. 291–292, doi: https://doi.org/10.1038/d41586-019-02409-7)
2Przemysł włókienniczy należy do najbardziej zanieczyszczających środowisko sektorów gospodarki. Branża ta emituje więcej zanieczyszczeń (w kategoriach ekwiwalentu CO2) niż wszystkie międzynarodowe połączenia lotnicze oraz cała żegluga morska razem wzięte. Ponadto duża część produkcji odzieży odbywa się w Chinach i Indiach, gdzie zakłady produkcyjne są w większości zaopatrywane w energię przez elektrownie węglowe. („The price of fast fashion”,Nature Clim Change 8, 1 (2018), https://doi.org/10.1038/s41558-017-0058-9