- Οι μισές περίπου από τις δανειοδοτικές και επενδυτικές δραστηριότητες που υλοποίησε πέρυσι ο Όμιλος ΕΤΕπ στην Ευρωπαϊκή Ένωση αφορούσαν τις περιφέρειες συνοχής, σύμφωνα με νέα έκθεση.
- Η χρηματοδότηση θα συμβάλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας, στη βελτίωση της υγειονομικής περίθαλψης και εκπαίδευσης, στην αύξηση της προσφοράς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και στην επιτάχυνση της ψηφιακής συνδεσιμότητας, δίνοντας ώθηση στην κοινωνική συνοχή, την παραγωγικότητα και την ευημερία.
- Οι επενδύσεις πρέπει να αυξηθούν μελλοντικά ώστε να ενισχυθούν οι ίσες ευκαιρίες και η οικονομική ανάπτυξη εντός της ΕΕ.
Το 2023 ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) υπερέβη τους στόχους του για τη χρηματοδότηση της συνοχής εντός της ΕΕ, στηρίζοντας έργα για να αμβλυνθούν οι περιφερειακές ανισότητες. Η τρίτη ετήσια έκθεση για τις δραστηριότητες του Ομίλου ΕΤΕπ στις περιφέρειες συνοχής της ΕΕ αποδεικνύει ότι η στοχευμένη στήριξη απελευθερώνει τις περιφερειακές προοπτικές ανάπτυξης και βελτιώνει άμεσα τις ζωές των πολιτών. Καταλήγει, επίσης, στο συμπέρασμα ότι για να επιτευχθεί περιφερειακή σύγκλιση στην ΕΕ πρέπει να αυξηθούν οι κοινωνικές επενδύσεις και η συνδεσιμότητα.
Ο Όμιλος ΕΤΕπ, ο οποίος περιλαμβάνει επίσης το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ), δέσμευσε 36,2 δισ. ευρώ το 2023 για την υλοποίηση έργων σε φτωχότερες περιοχές της ΕΕ, γνωστές και ως περιφέρειες συνοχής. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί περίπου στο ήμισυ (47%) των δανείων και επενδυτικών πόρων που διέθεσε πέρυσι ο Όμιλος ΕΤΕπ στην ΕΕ. Μόνο τα δάνεια της ΕΤΕπ για τη συνοχή ανήλθαν σε 29,8 δισ. ευρώ το 2023 ή σε 45,1% των συνολικών χρηματοδοτικών πόρων που δεσμεύτηκαν για την ΕΕ, υπερβαίνοντας τον στόχο του 42% που είχε θέσει η Τράπεζα.
Το 2023 τα δάνεια της ΕΤΕπ για τη συνοχή ανήλθαν στο υψηλότερο επίπεδο στην 65ετή ιστορία της Τράπεζας, καθώς αυξήθηκε σημαντικά η χρηματοδότηση για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και για τις εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Η στήριξη για την κλιματική δράση και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα ανήλθε στο 60% των συνολικών πόρων που δεσμεύθηκαν για τις περιφέρειες συνοχής. Οι πέντε χώρες που ωφελήθηκαν περισσότερο πέρυσι από τις χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ προς τις περιφέρειες συνοχής ήταν η Γαλλία, η Ισπανία, η Πολωνία, η Ιταλία και η Ελλάδα.
«Η κοινωνική και περιφερειακή συνοχή βρίσκεται στον πυρήνα της αποστολής του Ομίλου ΕΤΕπ και συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων στρατηγικών μας προτεραιοτήτων», δήλωσε η Πρόεδρος του Ομίλου ΕΤΕπ Nadia Calviño. «Ταλέντα βρίσκονται παντού στην ΕΕ, οι ευκαιρίες όμως δεν είναι ισόρροπα κατανεμημένες, και –στηρίζοντας τις πολιτικές της ΕΕ– προσπαθούμε να φέρουμε αυτές τις ευκαιρίες εκεί όπου βρίσκονται τα ταλέντα. Κάθε περιοχή, κάθε περιφέρεια για εμάς μετράει».
Οι χρηματοδοτικές πράξεις που υπέγραψε η ΕΤΕπ το 2023 αναμένεται να φέρουν τα εξής αποτελέσματα:
- πάνω από 5 εκατ. πολίτες θα αποκτήσουν πρόσβαση σε βελτιωμένες υπηρεσίες υγείας,
- πάνω από 6 εκατ. νοικοκυριά θα εφοδιαστούν με ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές,
- πάνω από 6 εκατ. νέοι συνδρομητές θα αποκτήσουν πρόσβαση σε υπηρεσίες 5G,
- θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας ως άμεσο και έμμεσο αποτέλεσμα των χρηματοδοτικών αυτών πράξεων.
«Ο Όμιλος ΕΤΕπ κάνει πράξη τις δεσμεύσεις του και διαθέτει σημαντικούς πόρους για τη συνοχή. Πέραν της χρηματοδότησης, τα δύο τρίτα των συμβουλευτικών μας υπηρεσιών εστιάζουν στις περιφέρειες συνοχής, παρέχοντας ολοκληρωμένη στήριξη ειδικά προσαρμοσμένη στις ανάγκες των δημόσιων αρχών, των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και των φορέων υλοποίησης των έργων», δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ Κυριάκος Κακουρής. «Η πολιτική συνοχής είναι η πιο ορατή πτυχή της αλληλεγγύης της ΕΕ και έχει μεγαλύτερη σημασία από ποτέ για την επιτάχυνση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης».
Οι πόροι που δέσμευσε το ΕΤαΕ για πιστωτικές εγγυήσεις, επενδύσεις σε κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου και ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια στις περιφέρειες συνοχής το 2023 ανήλθαν σε 6,8 δισ. ευρώ, αντιστοιχώντας στο 49 % των συνολικών πόρων που δέσμευσε το ΕΤαΕ για την ΕΕ. Οι πέντε χώρες που ωφελήθηκαν περισσότερο ήταν η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Πολωνία, η Γαλλία και η Ιταλία.
«Η διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και της συνοχής εντός της ΕΕ έχει θεμελιώδη σημασία για ένα μέλλον χωρίς αποκλεισμούς, αλλά και για μια ισχυρότερη ΕΕ στο παγκόσμιο στερέωμα», δήλωσε η εκτελεστική διευθύντρια του ΕΤαΕ Marjut Falkstedt. «Σε όλη τη διάρκεια του 2023 παρείχαμε μεγάλη στήριξη σε μικρές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε πολλές αναπτυσσόμενες περιφέρειες της Ευρώπης, υπερβαίνοντας κατά πολύ τους στόχους μας και συμβάλλοντας επίσης καθοριστικά στη διαμόρφωση οικοσυστημάτων τοπικής χρηματοδότησης».
Η έκθεση της ΕΤΕπ αναδεικνύει επίσης βασικά στοιχεία των περιφερειακών ανισοτήτων, επιβεβαιώνοντας τις τάσεις που περιγράφονται στην 9η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνοχή, και περιλαμβάνει προτάσεις για τη συμβολή των στοχευμένων κοινωνικών επενδύσεων και της συνδεσιμότητας στην υπέρβαση αυτών των ανισοτήτων. Για να αρθούν τα εμπόδια που δυσχεραίνουν τη συνοχή, θα πρέπει να γίνουν σημαντικές επενδύσεις και μάλιστα σε συνθήκες σοβαρών ελλείψεων χρηματοδότησης. Οι επενδύσεις για τη βελτίωση των δεξιοτήτων και της εκπαίδευσης, την προσιτή στέγαση, τη συνδεσιμότητα και την πρόσβαση σε υπηρεσίες θα βοηθήσουν στη μείωση του χάσματος μεταξύ των περιφερειών συνοχής και των υπόλοιπων περιφερειών της ΕΕ, στη βελτίωση της κοινωνικής ευημερίας στο σύνολό της και στη στήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η ΕΕ ταξινομεί γενικά τις περιφέρειες σε τρεις ομάδες με βάση τα επίπεδα της οικονομικής ανάπτυξης: λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, περιφέρειες μετάβασης και περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. Τα δάνεια της ΕΤΕπ στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες το 2023 ανήλθαν σε 17,2 δισ. ευρώ – το 26 % του συνόλου της ΕΕ και πάνω από τον βασικό στόχο επιδόσεων (21%) που έχει θέσει η Τράπεζα.
Όλες οι χώρες της ΕΕ (με εξαίρεση το Λουξεμβούργο) έχουν περιφέρειες συνοχής –περιλαμβάνονται εν προκειμένω και οι περιφέρειες μετάβασης– και οι στοχευμένες επενδύσεις σε αυτές τις περιοχές συμβάλλουν καθοριστικά στην αξιοποίηση του δυναμικού αυτών των περιφερειών. Μολονότι σε εθνικό επίπεδο έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος ως προς τη σύγκλιση με την ΕΕ, οι επιδόσεις μεταξύ των περιφερειών εντός των χωρών συνεχίζουν να παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές. Η στήριξη της πολιτικής για τη συνοχή συγκαταλέγεται μεταξύ των οκτώ κορυφαίων προτεραιοτήτων του Ομίλου ΕΤΕπ σύμφωνα με τον στρατηγικό χάρτη πορείας της περιόδου 2024-2027, που εγκρίθηκε ομόφωνα από τους μετόχους του χρηματοδοτικού βραχίονα της ΕΕ τον Ιούνιο.
Διαβάστε την πλήρη έκθεση εδώ.
Ενημερωτική σημείωση
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είναι ο οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που χορηγεί μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις και ανήκει στα κράτη μέλη της ΕΕ. Χορηγεί μακροπρόθεσμες πιστώσεις για βιώσιμες επενδύσεις, με απώτερο σκοπό να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ. Η χρηματοδότηση έργων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκεται στον πυρήνα των χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ από τη στιγμή της σύστασής της το 1958.
Τα δάνεια που χορηγεί για τους τομείς της συνοχής καλύπτουν όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας και πρέπει να εμπίπτουν σε μία τουλάχιστον από τις τέσσερις προτεραιότητες της ΕΤΕπ: βιώσιμες πόλεις και περιφέρειες, αειφόρος ενέργεια και φυσικοί πόροι, καινοτομία, ψηφιακό και ανθρώπινο κεφάλαιο και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Στις περιφέρειες συνοχής της ΕΤΕπ περιλαμβάνονται οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες (το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους δεν υπερβαίνει το 75% του μέσου όρου της ΕΕ) και οι περιφέρειες μετάβασης (το κατά κεφαλήν ΑΕΠ τους κυμαίνεται από το 75% έως το 100% του μέσου όρου της ΕΕ), όπως ορίζεται στον χάρτη της πολιτικής για τη συνοχή της ΕΕ.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ) ανήκει στον Όμιλο ΕΤΕπ. Στηρίζει τις ευρωπαϊκές ΜΜΕ βελτιώνοντας την πρόσβασή τους σε χρηματοδότηση μέσα από ένα ευρύ φάσμα επιλεγμένων ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών φορέων. Το ΕΤαΕ σχεδιάζει, προωθεί και υλοποιεί την παροχή ιδίων κεφαλαίων και δανείων σε ΜΜΕ. Με τη δραστηριότητά του αυτή, το ΕΤαΕ προάγει τους στόχους της ΕΕ που αφορούν τη στήριξη της επιχειρηματικότητας, της οικονομικής μεγέθυνσης, της καινοτομίας, της έρευνας και ανάπτυξης, της πράσινης μετάβασης, του ψηφιακού μετασχηματισμού και της απασχόλησης.
Το 2021 η ΕΤΕπ ενέκρινε τον προσανατολισμό της πολιτικής της προς τη συνοχή για την περίοδο 2021-2027 καλώντας την Τράπεζα να αυξήσει τα δάνεια που χορηγεί στις περιφέρειες συνοχής ώστε έως το 2025 να έχουν ανέλθει στο 45% των συνολικών δανείων που χορηγεί εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, η ΕΤΕπ απευθύνει έκκληση ώστε λίγο πάνω από το μισό του ποσού αυτού (23%) να διοχετευθεί στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. Η στήριξη της πράσινης μετάβασης και της καινοτομίας κατέχει περίοπτη θέση, όπως άλλωστε και ο ρόλος της συμβουλευτικής στήριξης για την επιτάχυνση των επενδύσεων. Επίσης, η συνοχή αναγορεύτηκε σε βασικό δείκτη επιδόσεων του ΕΤαΕ, το οποίο έθεσε ως στόχο να αυξήσει τον αριθμό των δραστηριοτήτων που υλοποιεί για τη συνοχή, από το 38% έως το 40%, έως το 2023.